Cơ chế tác dụng của Yeztugo

Yeztugo hoạt động như một chất ức chế capsid HIV, nhắm vào lớp vỏ protein của virus. Cơ chế này làm gián đoạn chu kỳ sống của HIV ở nhiều giai đoạn: ngăn chặn virus xâm nhập tế bào, cản trở quá trình tổng hợp DNA virus, và chặn sự tạo thành virus mới. Khác với các thuốc PrEP truyền thống như Truvada (emtricitabine/tenofovir), Yeztugo có thời gian bán thải dài, cho phép tiêm chỉ 2 lần/năm mà vẫn duy trì nồng độ thuốc hiệu quả trong máu.

Công dụng và đối tượng sử dụng

Yeztugo được chỉ định để giảm nguy cơ lây nhiễm HIV-1 qua đường tình dục ở người lớn và thiếu niên (nặng ít nhất 35 kg) có nguy cơ cao. Thuốc không dùng để điều trị HIV mà chỉ phòng ngừa. Các nghiên cứu lâm sàng như PURPOSE 1 và PURPOSE 2 cho thấy Yeztugo giảm 96-100% nguy cơ nhiễm HIV ở nhóm phụ nữ, nam giới và người quan hệ tình dục đồng giới.

Không dùng Yeztugo nếu người bệnh đã nhiễm HIV, đang mang thai, hoặc có dị ứng với thành phần thuốc. Trước khi bắt đầu, cần xét nghiệm HIV âm tính và kiểm tra định kỳ.

Yeztugo Thuốc Tiêm Ngăn Ngừa HIV

Liều lượng, cách sử dụng

- Liều khởi đầu: Hai liều tiêm dưới da (927 mg) cách nhau 1-3 tháng.

- Duy trì: Tiêm 927 mg mỗi 6 tháng.

Không cần uống thuốc hàng ngày, giúp tăng tính tuân thủ. CDC Hoà Kỳ khuyến nghị mạnh mẽ sử dụng Yeztugo cho PrEP từ tháng 9/2025.

Tác đụng phụ và lưu ý

Yeztugo thường an toàn, nhưng có thể gây ra một số tác dụng phụ:

- Phổ biến: Đau, sưng tại chỗ tiêm; buồn nôn, tiêu chảy, đau đầu

- Nghiêm trọng: Tăng men gan, thay đổi lipid máu, hoặc hội chứng phục hồi miễn dịch ở người đã nhiễm HIV không biết. Thuốc có thể tương tác với một số loại khác (như thuốc chống nấm hoặc statin), vì vậy cần tư vấn bác sĩ. Không dùng với thuốc gây cảm ứng CYP3A mạnh.

Phê Duyệt

Tính đến tháng 10/2025, Yeztugo đã được phê duyệt ở Mỹ và một số nước châu Âu. Gilead cam kết cung cấp giá rẻ (dưới 40 USD/liều/năm) ở các nước thu nhập thấp, với kế hoạch nộp đơn đăng ký ở 18 quốc gia vào cuối năm. Chương trình PEPFAR của Mỹ dự kiến sẽ phân phối thuốc ở 8-12 quốc gia có tỷ lệ HIV cao từ 2026. Ở Việt Nam, thuốc đang trong quá trình xem xét phê duyệt.

Kết luận

Yeztugo đại diện cho tương lai của phòng ngừa HIV: hiệu quả, tiện lợi và tiếp cận rộng rãi. Phòng ngừa HIV không chỉ cứu sống mà còn góp phần kiểm soát đại dịch toàn cầu.

Biên dịch: Ds.Cao Ngọc Hải - Khoa Dược TTYT Tam Nông

Tài liệu tham khảo:

https://www.positivelyaware.com/drug-guides/hiv/yeztugo

https://www.prepwatch.org/products/lenacapavir-for-prep/

https://www.yeztugo.com/

https://www.gilead.com/company/company-statements/2025/gilead-statement-on-new-cdc-guidelines-on-twice-yearly-yeztugo-lenacapavir-for-hiv-prevention

https://www.state.gov/releases/the-united-states-presidents-emergency-plan-for-aids-relief/2025/09/pepfar-commits-to-distributing-breakthrough-hiv-drug-lenacapavir-demonstrating-american-excellence-in-science-and-american-leadership-in-hiv-prevention