Giải thưởng Lasker~DeBakey một trong những giải thưởng uy tín nhất trong lĩnh vực y học, thường được ví như "Nobel của Mỹ" dành cho các nghiên cứu y học lâm sàng. Giải thưởng này được trao hàng năm để vinh danh những nhà khoa học có những đóng góp xuất sắc, những khám phá đột phá và những tiến bộ lâm sàng nhằm cải thiện sức khỏe con người. Giải thưởng Lasker~DeBakey 2024 đã được trao cho Joel Habener, Svetlana Mojsov và Lotte Knudsen, ba nhà khoa học xuất sắc đã cùng nhau nghiên cứu phát triển hormone GLP-1(7-37) và các dạng hoạt động kéo dài của nó như một phương pháp điều trị béo phì hiệu quả.

Joel Habener: Là một nhà nội tiết học và sinh học phân tử, ông đã nghiên cứu về chức năng và cấu trúc của hormone GLP-1.

Svetlana Mojsov: Là một nhà hóa học peptide, bà đã xác định cấu trúc hóa học của GLP-1(7-37) và phát triển các phương pháp tổng hợp hormone này.

Lotte Knudsen: Là một nhà khoa học trong lĩnh vực dược phẩm, bà đã đóng góp vào việc phát triển các dạng hoạt động kéo dài của GLP-1(7-37), giúp tăng cường hiệu quả điều trị béo phì.

Sự kết hợp của các chuyên môn khác nhau đã tạo ra một bước tiến đáng kể trong lĩnh vực nghiên cứu y học. Nhờ vào nỗ lực chung của ba nhà khoa học này, chúng ta đã có được những loại thuốc hiệu quả cao trong việc giảm cân.

Từ lâu, các nhà khoa học đã tìm kiếm những loại thuốc hiệu quả để điều trị béo phì. Khám phá và phát triển GLP-1(7-37) đã mở ra một hướng mới trong việc điều trị bệnh này, mang lại hy vọng cho nhiều người đang gặp khó khăn với cân nặng.

Nhóm thuốc GLP-1 trong điều trị béo phì

GLP-1 là viết tắt của Peptide-1 like Glucagon- Peptide-1 giống Glucagon. Đây là một loại hormone được sản xuất trong ruột non, có vai trò quan trọng trong việc điều hòa đường huyết và cảm giác no. Khi chúng ta ăn, GLP-1 được giải phóng và gửi tín hiệu đến não để giảm cảm giác thèm ăn và tăng cường quá trình đốt cháy chất béo.

Tại sao GLP-1 lại quan trọng trong điều trị béo phì?

Giảm cảm giác thèm ăn: GLP-1 giúp chúng ta cảm thấy no lâu hơn, từ đó giảm lượng thức ăn nạp vào.

Tăng cường quá trình đốt cháy chất béo: Hormone này kích thích cơ thể đốt cháy chất béo dự trữ để tạo năng lượng.

Cải thiện khả năng kiểm soát đường huyết: GLP-1 giúp ổn định lượng đường trong máu, đặc biệt hữu ích cho những người mắc bệnh tiểu đường type 2.

Các loại thuốc dựa trên GLP-1

Các nhà khoa học đã phát triển các loại thuốc mô phỏng tác dụng của GLP-1 tự nhiên trong cơ thể. Những loại thuốc này được gọi là chất chủ vận thụ thể GLP-1. Một số loại thuốc phổ biến bao gồm:

Liraglutide: Được sử dụng rộng rãi trong điều trị tiểu đường type 2 và béo phì.

Semaglutide: Có hiệu quả cao trong việc giảm cân và cải thiện các yếu tố nguy cơ tim mạch.

Dulaglutide: Giúp giảm cân đáng kể và cải thiện kiểm soát đường huyết.

Tác dụng phụ của thuốc GLP-1

Mặc dù rất hiệu quả, các thuốc dựa trên GLP-1 cũng có thể gây ra một số tác dụng phụ thường gặp như:

Tiêu chảy: Là tác dụng phụ thường gặp nhất.

Buồn nôn: Có thể xảy ra ở một số người, đặc biệt khi bắt đầu sử dụng thuốc.

Đau bụng: Cảm giác đầy bụng hoặc khó chịu ở bụng.

Một số tác dụng phụ rất hiếm gặp như: viêm tuỵ, tổn thương thận...

Ưu điểm của thuốc GLP-1

Hiệu quả giảm cân cao: Các nghiên cứu đã chứng minh rằng thuốc GLP-1 giúp giảm cân đáng kể và duy trì cân nặng ổn định trong thời gian dài.

Cải thiện sức khỏe tổng thể: Ngoài giảm cân, thuốc GLP-1 còn giúp cải thiện các yếu tố nguy cơ tim mạch, huyết áp và cholesterol.

Ít tác dụng phụ nghiêm trọng: So với các phương pháp phẫu thuật giảm cân, thuốc GLP-1 có ít tác dụng phụ nghiêm trọng hơn.

Khám phá và phát triển các thuốc dựa trên GLP-1 là một bước tiến lớn trong điều trị béo phì. Những loại thuốc này không chỉ giúp người bệnh giảm cân hiệu quả mà còn cải thiện sức khỏe tổng thể, mang lại chất lượng cuộc sống tốt hơn.

Biên soạn: Ds.Cao Ngọc Hải - Khoa Dược TTYT Tam Nông

Nguồn tham khảo:

https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.2415550121

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39297680/

https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMcibr2409089

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/type-2-diabetes/expert-answers/byetta/faq-20057955

https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/13901-glp-1-agonists

https://www.science.org/doi/10.1126/science.adq6452