Nguy cơ tim mạch khi sử dụng thuốc NSAID
- Thứ tư - 02/04/2025 05:22
- In ra
- Đóng cửa sổ này
Bài viết cung cấp thông tin chi tiết về các loại NSAID và rủi ro biến cố tim mạch tiềm ẩn, các khuyến cáo khi sử dụng.
Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) là nhóm thuốc được sử dụng rộng rãi để giảm đau, hạ sốt và chống viêm trong nhiều bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp, gout cấp, đau lưng, đau cơ xương, đau bụng kinh, sốt do nhiễm khuẩn và đau sau phẫu thuật. Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích điều trị, NSAID cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ, đặc biệt là nguy cơ tim mạch.
1. NSAID và nguy cơ tim mạch
Việc sử dụng thuốc chống viêm không steroid (NSAID) trong điều trị có thể gây ra các tác dụng phụ đối với đường tiêu hóa và thận, điều này đã được biết đến từ lâu. Ngoài ra, NSAID cũng có thể làm tăng huyết áp và làm trầm trọng thêm tình trạng suy tim.
Vào cuối thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21, nhiều nghiên cứu lâm sàng lớn đã được thực hiện để đánh giá nguy cơ tác dụng phụ trên đường tiêu hóa của một nhóm thuốc NSAID mới, được gọi là thuốc ức chế chọn lọc cyclooxygenase-2 (COX-2) hoặc coxibs. Tuy nhiên, một nghiên cứu có tên là VIGOR (Nghiên cứu về kết quả trên đường tiêu hóa của Vioxx) đã phát hiện ra rằng rofecoxib, một loại thuốc ức chế chọn lọc COX-2, có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim so với naproxen, một loại NSAID khác.
Kết quả của nghiên cứu VIGOR và các nghiên cứu khác sau đó đã khiến các nhà khoa học và bác sĩ phải xem xét lại lợi ích và nguy cơ của việc sử dụng NSAID ở bệnh nhân mắc bệnh tim mạch.
Nhồi máu cơ tim: Năm 2015 FDA đưa ra cảnh báo việc sử dụng NSAID có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim lên 20-50%, ngay cả khi sử dụng ngắn hạn. Một nghiên cứu trên tạp chí "The Lancet" (2013) cũng ghi nhận rằng diclofenac làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim khoảng 40%, trong khi naproxen có mức nguy cơ thấp hơn. Một nghiên cứu khác của "British Medical Journal" (BMJ, 2017) chỉ ra rằng việc sử dụng NSAID, đặc biệt là ibuprofen và diclofenac, có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim lên đến 31% trong vòng một tuần đầu tiên sử dụng. Nguy cơ này cao nhất trong tháng đầu tiên với liều cao và giảm dần theo thời gian sau khi ngừng thuốc.
Đột quỵ: Một nghiên cứu trên tạp chí "Stroke" (2016) cho thấy rằng việc sử dụng NSAID có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ lên khoảng 19-36%, đặc biệt là ở những bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp hoặc bệnh tim mạch. Diclofenac và các NSAID chọn lọc COX-2 như celecoxib có nguy cơ cao hơn so với naproxen. Nguy cơ này có thể xuất hiện ngay trong những tuần đầu tiên sử dụng thuốc và tăng lên khi dùng liều cao hoặc kéo dài.
Suy tim: Một nghiên cứu trên tạp chí "European Heart Journal" (2016) cho thấy rằng việc sử dụng NSAID có thể làm tăng nguy cơ nhập viện do suy tim lên đến 19%. Đặc biệt, ibuprofen và diclofenac có nguy cơ cao nhất, trong khi naproxen có nguy cơ thấp hơn. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng những bệnh nhân có tiền sử suy tim hoặc bệnh thận mạn tính có nguy cơ bị suy tim cao hơn khi sử dụng NSAID kéo dài.
Ngoài ra, một nghiên cứu trên "Journal of the American College of Cardiology" (2017) cho thấy rằng việc sử dụng NSAID có thể làm tăng huyết áp tâm thu trung bình từ 3-5 mmHg, đặc biệt ở bệnh nhân có tiền sử tăng huyết áp. Các thuốc như ibuprofen và celecoxib có nguy cơ cao hơn so với naproxen. Nguy cơ này tăng lên khi sử dụng liều cao hoặc trong thời gian dài, làm tăng khả năng mắc các biến chứng tim mạch nghiêm trọng như suy tim và đột quỵ. Hay nghiên cứu của Coxib and Traditional NSAID Trialists' (CNT) Collaboration vào năm 2013 cũng cho thấy các NSAID chọn lọc COX-2 có thể làm tăng nguy cơ huyết khối tim mạch lên đến 37% so với giả dược.
